Nhân tuyến giáp là tổn thương do sự phát triển bất thường của nhu mô tuyến giáp, trong tuyến giáp có thể có một hoặc nhiều nhân. Nhân tuyến giáp là rất thường gặp, hầu hết là lành tính và phát triển chậm, không có triệu chứng rõ ràng, thường được phát hiện khi siêu âm tuyến giáp.
Ngày nay, rất nhiều người dân phát hiện nhân tuyến giáp qua siêu âm vùng cổ, đặc biệt là phụ nữ lớn tuổi, bên cạnh đó bệnh lý ung thư tuyến giáp đang ngày càng tăng lên, dẫn đến tâm lý lo lắng quá mức của người dân khi phát hiện nhân tuyến giáp.
Hầu hết người dân khi phát hiện nhân tuyến giáp cho dù là một hay nhiều nhân, cho dù kích thước lớn hay nhỏ, cho dù đặc điểm nhân giáp đó trên siêu âm như thế nào thì đều rất lo lắng, rất muốn chọc tế bào tuyến giáp để kiểm tra là lành tính hay ác tính, rất mong muốn uống thuốc hoặc căn thiệp để giải quyết triệt để nhân tuyến giáp. Trong quá trình theo dõi, nhiều người bệnh chọc tế bào nhân giáp quá nhiều lần, ở nhiều nơi, khoảng cách giữa các lần quá ngắn gây nên những tác động không tốt tới sức khỏe cũng như tốn kém về mặt kinh tế.
Bài viết này, chúng tôi muốn giới thiệu tổng quan về nhân giáp, những chú ý khi đi khám nhân tuyến tuyến giáp, chỉ định chọc tế bào nhân tuyến giáp để mọi người có được những hiểu biết cơ bản, hạn chế những lo lắng thái quá dẫn đến những can thiệp quá mức cần thiết.
Phân loại nhân tuyến giáp
• Nhân keo hay còn gọi là nang giáp: là sự phát triển quá mức của mô giáp, đây là tổn thương hoàn toàn lành tính.
• U nang tuyến giáp: là tổn thương có cả dịch và u đặc trong tuyến giáp, phần lớn là lành tính.
• Nhân tuyến nhân: Trong tuyến giáp hình thành nhiều nốt đặc, phần lớn là lành tính.
• Ung thư tuyến giáp: Đây là những tổn thương ác tính trong tuyến giáp. Chỉ chiếm khoảng 5% tỷ lệ nhân giáp nhân.
Đặc điểm ác tính của nhân tuyến giáp trên siêu âm
Siêu âm là công cụ chẩn đoán hình ảnh cho phép xác định vị trí, số lượng, kích thước, tính chất, sự xâm lấn của u tuyến giáp và hạch cổ. Trên hình ảnh siêu âm khối ung thư tuyến giáp thường có đặc điểm:
- Là nhân đặc giảm âm,
- Ranh giới không rõ,
- Có thể có vi vôi hóa trong khối,
- Chiều cao lớn hơn chiều rộng,
- Có thể có hạch cổ và tính chất hạch bất thường
Đọc thêm: Mối liên quan giữa thịt đỏ và bệnh ung thư?
Phân loại TIRADS và chỉ định chọc tế bào nhân tuyến giáp
TIRADS là hệ thống đánh giá nguy cơ ác tính của nhân giáp dựa trên đặc điểm siêu âm, là công cụ quan trọng giúp bác sĩ theo dõi, xác định nhân giáp nào cần chọc hút FNA, giảm số lần làm thủ thuật không cần thiết mà vẫn đảm bảo phát hiện sớm ung thư tuyến giáp.
Hiện có nhiều hệ thống phân loại TIRADS, nhưng phổ biến nhất là ACR-TIRADS (của American College of Radiology), EU-TIRADS (của Hiệp hội Tuyến giáp Châu Âu), và K-TIRADS (của Hiệp hội Tuyến giáp Hàn Quốc).
Hệ thống K-TIRADS của Hàn Quốc đánh giá nhân giáp theo 5 mức độ, được đánh giá phù hợp với người dân châu Á.
Theo dõi định kỳ sau phát hiện nhân tuyến giáp
Hầu hết nhân tuyến giáp là lành tính, không cần điều trị đặc hiệu. Bệnh nhân nên theo dõi định kỳ bằng siêu âm tuyến giáp, thời gian theo dõi cứ mỗi 6 đến 18 tháng kể từ lần khám ban đầu. Nếu nhân tuyến giáp ổn định, có thể kéo dài khoảng thời gian theo dõi lên 3 đến 5 năm.
Điều trị hormone tuyến giáp (Levothyroxin) để ức chế sự phát triển của nhân giáp lành tính còn nhiều tranh cãi. Theo Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ, biện pháp này không được khuyến cáo thường quy cho nhân giáp lành tính do làm tăng nguy cơ rung nhĩ và giảm mật độ xương.
Việc lựa chọn phương pháp điều trị nhân tuyến giáp cần dựa trên đánh giá toàn diện của bác sĩ chuyên khoa, xem xét các yếu tố như triệu chứng, kích thước và đặc điểm của nhân tuyến giáp, cũng như mong muốn và tình trạng sức khỏe của người bệnh.